گزارش نشست علمی حقوق متهمان جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی در مرحله تعقیب، کشف و تحقیقات مقدماتی (چاپ دوم)

اجرای عدالت در جامعه، یکی از ارزش­‌های بسیار حساس و زیربنای امور محسوب می­شود. عدالت و عدالت­‌محوری با خطری به نام امنیت­‌گرایی مواجه است. زمانی که در کشور ما جرایم تروریستی و تعقیب مجرمان تروریستی مطرح بود، زمزمه داشتن دو آیین دادرسی مجزا به گوش می­رسید؛ یک دادرسی عمومی و عام و یک دادرسی کیفری ویژه و افتراقی برای بزهکارانی که امنیت را با چالش مواجه می­کنند. به دلیل این چالش­‌ها و ابهام‌­های حوزه عدالت کیفری و امنیت­گرایی، پژوهشگاه قوه قضاییه این تصمیم را گرفت که در خصوص حقوق متهمان در مرحله تعقیب، کشف و تحقیقات مقدماتی جرایم امنیتی داخلی و خارجی، نشست تخصصی حاضر را برگزار نماید.

حساسیت و اهمیت جرایم علیه امنیت از یک سو و لزوم رعایت حقوق و آزادی­‌های فردی و اصول دادرسی عادلانه به ویژه در مرحله تعقیب، کشف و تحقیقات مقدماتی این دسته از جرایم از سوی دیگر، مسأله­‌ای است که باید بین آن­ها تعادل برقرار شود. از این رو، اهمیت و ضرورت نشست حاضر احساس می­شود.

در این نشست، مسائل متعددی مطرح شده است؛ از جمله این­که مفهوم، ویژگی­‌ها و مصادیق جرایم علیه امنیت چیست؟ جهات شروع به تعقیب در این جرایم کدامند و حدود اختیارات دادستان در این ارتباط چه میزان است؟ وکالت در این جرایم در حقوق اسلام و اسناد بین­‌المللی و حقوق موضوعه چه جایگاهی دارد و نحوه دسترسی وکیل به پرونده چگونه است؟ روش‌­های تحصیل دلیل در این جرایم کدامند و حدود اختیارات ضابطان دادگستری در این خصوص به چه میزان است؟ مفهوم، مبانی و چالش‌­های اصل مشروعیت تحصیل دلیل، مدت تحت نظر قرار گرفت متهمان و حقوق آنان در مدت تحت نظر در جرایم علیه امنیت از دیگر مسائل مطرح در این نشست است.