نقش و کارکرد سازمان ثبت اسناد و املاک و اختیارات آن

بررسی تاریخچه سازمان ثبت اسناد و املاک در کشورمان نشان می­دهد کلیه فرآیندهای ثبت اسناد و املاک در گذشته توسط دولت انجام می­شده و در حال حاضر تمایل به برون­‌سپاری فرآیندهای ثبت به بخش خصوصی و افزایش نقش مدیریتی و نظارتی دولت وجود دارد. از این رو، طرح پژوهشی حاضر درصدد ایجاد الگوی مناسبی جهت تعیین نقش و کارکرد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و حدود اختیارات آن و نحوه ارتباط آن با دفاتر اسناد رسمی به عنوان بخش خصوصی ارائه‌­دهنده خدمات ثبتی است.

در این تحقیق کارکردهای مورد انتظار از سازمان ثبت اسناد و املاک بررسی می­شود و به شناسایی گام اول در تعیین جایگاه سازمان ثبت اسناد و املاک در ساختار حاکمیت و صلاحیت­‌های آن می­پردازد.

نوشتار حاضر شامل دو بخش است که در بخش اول قلمرو مفهومی و ابعاد دو کارکرد بنیادین مورد انتظار از سازمان ثبت اسناد و املاک مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی‌ها به تفکیک سه حوزه ثبت املاک، شرکت­‌ها و ثبت مالکیت­‌های صنعتی مورد توجه قرار گرفته و سپس به بررسی اقسام سیستم­‌های ثبتی در هر یک از حوزه­‌ها پرداخته است. در بخش دوم با دقت در رویه کشورهای مورد مطالعه در تعیین جایگاه نهاد و مرجع مسؤول ثبت، مبانی حقوقی جایگاه سازمان ثبت اسناد و املاک بررسی شده  است و سپس، چارچوب کلی صلاحیت‌­های تکلیفی و اختیاری سازمان ثبت و مبانی برون سپاری برخی از فعالیت‌­های آن با توجه به چارچوب مزبور ارائه شده است.