judicial diplomacy

دیپلماسی به عنوان یکی از ابزارهای مهم در تحقق اهداف و منافع ملی کشورها در عرصه جهانی، از همان ابتدا به عنوان یکی از موضوعات مهم در روابط بین‌الملل مطرح بوده است. کشورها برای دسترسی به امنیت قضایی، عدالت و مبارزه نظام‌مند با جرایم نیازمند تعامل و گسترش همکاری‌‌های قضایی با یکدیگر هستند؛ لکن موانعی در این زمینه وجود دارد. کشور ایران نیز با وجود توسعه در همکاری‌های قضایی همچنان نتوانسته به نظام دیپلماسی قضایی مطلوب که دارای ویژگی استقلال باشد، دست پیدا کند.
نگارنده در اثر حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که آیا امکان تحقق دیپلماسی قضایی مستقل از روابط سیاسی کشور در ایران و حقوق بین‌الملل وجود دارد؟ در جهت پاسخ به این سؤال اولاً، باید دانست آیا کارکرد و آثار همکاری‌های قضایی از منظر حقوق بشر در جهت اجرای عدالت به عنوان یک حق بنیادین مؤثر است؟ و ثانیاً، آیا این همکاری‌ها در جهت پیشبرد دیپلماسی کشورها نیز تأثیرگذار است؟ و ثالثاً، آیا دستگاه دیپلماسی سیاسی قادر است همه زمینه‌های لازم را جهت بسط و توسعه همکاری‌های قضایی فی‌مابین کشوها ایجاد و در برقراری روابط مستحکم همه‌جانبه نقش خود را ایفا نماید؟ پس از پاسخ به این سؤالات نگارنده به این سؤال نیز پاسخ می‌دهد که در جهت تحقق همکاری‌های قضایی بین‌المللی مستقل از دستگاه دیپلماسی، چه مقاماتی می‌توانند نقش ایفا نمایند؟
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وظیفه برقراری عدالت را بر عهده قوه قضاییه نهاده است و این قوه موظف است با ایجاد تشکیلات لازم این امر را محقق نماید. یکی از لوازم ضروری برقراری عدالت در عصر کنونی که عصر اعجاز ارتباطات نیز نام دارد، برقراری دیپلماسی قضایی است که برای پرهیز از به وجود آمدن هر گونه نقص و ایراد احتمالی، ضرورت دارد انجام آن بر عهده خود دستگاه قضایی و افراد متخصص در این حوزه باشد.