آشنایی با نظام‌های قضایی در حقوق تطبیقی: آلمان

نظام حقوقی جمهوری فدرال آلمان مبتنی بر حقوق نوشته است که مجموعه‌‌ای فراگیر از قوانینی است که بر همه جنبه‌های زندگی اعمال می‌شود.

نظام حقوقی آلمان توسط قانون اساسی ترسیم شده است؛ اما توسط حقوق جوامع اروپایی و حقوق بین‌الملل نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. بدنه حقوق فدرال از حدود ۱۹۰۰ قانون و ۳۰۰۰ سند قانونی تشکیل می‌شود. ایالت‌ها نیز در خصوص موضوعات دولت محلی، پلیس، مدارس و دانشگاه‌ها و نیز مطبوعات، رادیو و تلویزیون صلاحیت وضع و تصویب قوانین را دارند. آلمان از نظام تفتیشی (پیرو نظام حقوقی نوشته) استفاده می‌کند؛ یعنی قضات به صورت فعال در بررسی و تحقیق در خصوص واقعیت‌های پرونده مشارکت می‌کنند که این امر برخلاف نظام ترافعی/ اتهامی است که در آن نقش قاضی عمدتاً یک مرجع بی‌طرف بین دادستان و متهم است.

در این پژوهش سعی بر این است تا به سؤالات از پیش تعیین‌شده تحقیق، به صورت نظام‌مند پاسخ داده شود. از این رو، ساختار تحقیق در سه بخش سازمان‌دهی شده است: بخش اول، به ساختار سازمانی قوه قضاییه آلمان اختصاص یافته است و به مسائل مهمی چون ساختار مدیریتی قوه قضاییه، اصول کلی دادرسی، تضمینات قانونی حمایت از افراد، روش‌های جایگزین حل اختلاف یا روش‌های غیر قضایی حل اختلاف، حمایت از داده‌ها و در نهایت دادآور پرداخته است. بخش دوم، با عنوان ساختار قضایی قوه قضاییه در آلمان، شامل مباحث ساختار قضایی (دادگاه‌ها)، انواع آن‌ها، اصول و نحوه دادرسی در این ساختار می‌باشد. بخش سوم، به مناصب و مشاغل حقوقی یا شاغلان حقوقی اختصاص یافته است و آموزش حقوقی قضات و سایر فراگیران دانش حقوقی، ابعاد و مسائل مختلف مربوط به قضات و نیز سایر مشاغل حقوقی در این بخش مورد بحث قرار گرفته است.