درس‌گفتارهای مبانی فقهی ـ حقوقی گزارشگری فساد (آیت‌الله عباس کعبی ـ چاپ دوم)

نظام اسلامی بر اساس بیّنات، کتاب، میزان و قیام عمومی مردم بر اساس قسط و عدل شکل گرفته است. عدالت و مبارزه با فساد از مؤلفه‌های اصلی گفتمان انقلاب اسلامی است. برای ریشه‌کن کردن فساد، لازم است نظام اسلامی ساز و کارهای لازم از جمله نظارت همگانی نظیر امر به معروف و نهی از منکر را پیش‌بینی و تقویت نماید.

گزارشگری فساد واجب کفایی و در مواردی مثل آن‌که کشف فساد منحصر به گزارش خاصی باشد، واجت عینی است.

مهم‌ترین راهکار مبارزه با فساد افشای آن است. از سویی دیگر لزوم حمایت قانونی از گزارشگران فساد و تبدیل این امر به یک فرهنگ عمومی، به سطح عموم جامعه و رسانه‌ها نیز کشانده شده است.

مشارکت‌های مردمی در جهت تحقق عدالت و مبارزه با فساد در اصل سوم قانون اساسی نیز مورد تأکید قرار گرفته است؛ علاوه بر آن، اصل هشتم قانون اساسی نیز در زمینه امر به معروف و نهی از منکر به گزارشگری فساد اشاره دارد.

از این رو و بر اساس درخواست پژوهشگاه قوه قضاییه، درس‌گفتارهای «مبانی فقهی و حقوقی گزارشگری فساد» توسط آیت‌الله کعبی برای فضای حوزه و دانشگاه به طور هفتگی ارائه شد که با اهتمام گروه مطالعات قضای اسلامی پژوهشگاه، پیاده‌سازی و تدوین و برای انتشار آماده گردید.

در این جلسات که به جهت تبیین مبانی فقهی و حقوقی گزارشگری فساد برگزار شد، در ابتدا مفهوم فساد در لغت و اصطلاح بیان گردید و سپس به مفهوم فساد در قرآن کریم، روایات و متون اسلامی، اشاره شد و آنگاه به قلمرو فساد پرداخته و سپس ادله فقهی لزوم گزارشگری فساد و شرایط آن به طور مبسوط شرح داده شده است.