ملاحظاتی درباره قانون کاهش مجازات حبس تعزیری (چاپ ششم)

مجازات حبس، در خط مقدم سیاست جنایی ایران برای مقابله با بزهکاری قرار دارد. تجربه ناموفق بهره‌گیری از کیفر حبس به عنوان اصلی‌ترین واکنش کیفری و بروز آثار متعدد نامطلوب؛ از جمله شکست برنامه‌های اصلاح و درمان، جرم‌زا بودن محیط زندان، تحمیل هزینه‌های سرسام‌آور به بودجه عمومی کشور و خصوصاً ازدحام در جمعیت کیفری زندان‌ها، به مثابه یک بحران، فراروی اکثر نظام‌های کیفری دنیا قرار گرفته است.

سال‌هاست که مقوله حبس‌زدایی از موضوعات مطرح در گفتمان سیاست‌گذاران جنایی است و اصلاح و بازنگری مکرر و کارشناسی‌شده قوانین و مقررات یکی از راهبردهای اساسی ارتقای کارآمدی و بهبود عملکرد سیاست جنایی بوده و نفس اقدام قانون‌گذار در تصویب «قانون کاهش مجازات حبس تعزیری» گامی تحسین‌برانگیز و ستودنی است.

تصویب قانون یادشده و عدم وجود شرح جامعی از مواد آن، نگارندگان را بر آن داشت که در راستای رفع نیاز جامعه حقوقی، ملاحظات و تأملات خود درباره این قانون را به رشته تحریر درآورند. اثر حاضر در نوع خود دارای مزایای متعدد و منحصر به فردی از این قرار است:

– تا حد امکان به اشکالات نظری پرداخته شده و در جت رفع ابهامات عملی، پیشنهادهای کاربردی ارائه شده است.

– با رجوع به نظریات شورای نگهبان در روند تصویب قانون و بررسی متن اولیه طرح، تلاش شده است تا تفسیرهای صحیح و مطابق نظر قانون‌‌گذارارائه شود.

– در مواردی که از طریق توضیحات مندرج در نکات، امکان انتقال مفاهیم فراهم نبود، شرح مطالب قانونی از طریق ذکر مثال، انجام شده است.

– با توجه به تغییر در مجازات‌های بسیاری از جرایم مطرح در نظام قضایی و اثرگذاری آن بر فرآیند دادرسی و تعیین مجازات‌ها، مقررات اصلاحی به صورت تطبیقی با مقررات سابق احصاء شده است.

– علاوه بر تحلیل مواد قانونی، مطالب از طریق تنظیم جداول تفصیلی در بخش ضمائم برای دانشجویان و کارآموزان قضاوت و وکالت به شیوه‌ای آموزشی صورت‌بندی شده است.

– تألیف بخش عمده این کتاب تا زمان لازم‌الاجرا شدن قانون به اتمام رسیده بود؛ اما با توجه به تغییر تصمیم نگارندگان از نشر الکترونیکی آن به چاپ کاغذی، در فرصت به دست آمده نظریات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه استخراج و در بخش‌های مختلف منعکس گردید.

حاصل ویراست جدید کتاب، افزودن آخرین آراء وحدت رویه و نظریات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه، رفع اجمال از نکات و عبارت‌های نامفهوم در شرح مواد، اعمال تعدیل میزان مبالغ مجازات نقدی جرایم و تخلفات به همران نکاتی دیگر در توضیح بیشتر مطالب می‌باشد.