دیوان دعاوی ایران– ایالات متحده که با هدف حل و فصل اختلاف میان دو دولت جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده بعد از قضیه سفارت در سال ۱۳۶۱ شکل گرفت، از نهادهای کمبدیل در عرصه حقوق بینالملل است که آرای آن هم از حیث گستره موضوعی و هم زمانی دارای جایگاه متمایزی است. آرای دیوان دعاوی ایران– ایالات متحده همواره مورد توجه مرکز امور حقوقی بینالمللی بوده و مدیریت علمی و پژوهشی این مرکز، اسناد و منابع اصلی مرتبط با این دیوان را از زمان تأسیس آن منتشر نموده است که مهمترین آن با عنوان «مجموعه آرای دیوان داوری دعاوی ایران– ایالات متحده» به زبان فارسی در یازده جلد چاپ گردیده و مجلد دوازدهم آن نیز در دست تهیه است.
«سلب مالکیت غیر مستقیم» از مفاهیم نسبتاً پیچیده در حوزه حقوق بینالملل سرمایهگذاری است. به طور کلی میتوان سلب مالکیت غیر مستقیم را به عنوان «مداخله غیر معقول در استفاده از مال» یا «محروم کردن از حقوق مالکانه حتی بدون سلب مالکیت قانونی از سرمایهگذار» یا به زعم برخی، «از بین بردن ارزش مال یا سرمایه به واسطه اقدامات دولت میزبان» تلقی نمود.
دیوان ایران– آمریکا یکی از رویهسازترین نهادهای داوری به شمار میرود که یکی از مهمترین مقولاتی که دیوان، رویهای در آن خصوص ایجاد کرده، موضوع مباحثهبرانگیز سلب مالکیت غیر مستقیم است که میتواند در برابر مفهوم «اختیارات تنظیمگری دولت» قرار بگیرد. از این رو، بررسی عملکرد دیوان در شناسایی موضوع سلب مالکیت غیر مستقیم به عنوان یکی از مورد اختلافترین مسائل حقوق بینالملل سرمایهگذاری و معیارهایی که دیوان برای احراز سلب مالکیت غیر مستقیم در رویه خود تبیین میکند، حائز اهمیت است و این اهمیت از آن جهت میتواند ارزشمندتر تلقی شود که دیوان توانسته با اتخاذ تصمیم در پروندههای متعدد و ایجاد یک رویه نسبتا مشخص، تا حدی از تشتت آرا در این خصوص بکاهد. جهت شناخت موضع و رویه دیوان در این رابطه، بررسی پروندههای شاخص دیوان؛ از جمله دعاوی تیپتس علیه تامز– آفا، شرکت استارت علیه دولت جمهوری اسلامی ایران و شرکت فپس داج علیه دولت جمهوری اسلامی ایران لازم و قابل تأمل به نظر میرسد.
بر این اساس پژوهش حاضر در سه مبحث مطرح شده است؛ مبحث اول، به شناسایی سلب مالکیت در حقوق بینالملل میپردازد. مبحث دوم، سلب مالکیت غیر مستقیم در آرای دیوان داوری دعاوی ایران– آمریکا را از طریق پرداختن به قضایای گوناگونی که شرکتهای خارجی علیه دولت جمهوری اسلامی ایران پیش آوردند، مورد بررسی قرار میدهد. مبحث سوم، نیز سلب مالکیت غیر مستقیم در آرای سایر مراجع داوری را از طریق طرح قضایای مختلف پیشآمده علیه دولتهای خارجی متفاوت، مورد نظر قرار میدهد.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.